رابط کاربری (UI) چیست؟

یک رابط کاربری خوب از اصول طراحی پیروی می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد به‌راحتی در آن پیمایش کرده و از آن برای اهداف موردنظرشان استفاده کنند.
طراحی UI یا طراحی رابط کاربری بر ایجاد اجزایی تمرکز دارد که افراد از آن‌ها برای تعامل با محصولات استفاده می‌کنند. طراحان رابط کاربری (UI designers) از عناصری مانند چیدمان‌ها، دکمه‌ها و دستورات صوتی برای توسعه رابط‌هایی استفاده می‌کنند که نحوه تجربه کاربران از محصول یا دستگاه را شکل می‌دهند. درباره حوزه طراحی رابط کاربری و نحوه ایجاد محصولات جذاب با استفاده از اصول طراحی رابط کاربری بیشتر بیاموزید.

UI به چه معناست؟

UI مخفف رابط کاربری (User Interface) است. این اصطلاح به نقطه تماس بین انسان‌ها و کامپیوترها اشاره دارد. هر فناوری که به‌عنوان کاربر با آن تعامل دارید، بخشی از رابط کاربری محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال، صفحه‌نمایش‌ها، صداها، سبک کلی و پاسخ‌دهی، همگی از عناصر UI هستند.
رابط کاربری (UI) نقطه تعامل و ارتباط بین انسان و کامپیوتر در یک دستگاه است. که شامل صفحه‌نمایش، صفحه‌کلید، ماوس و ظاهر دسکتاپ می‌شود. همچنین، رابط کاربری چگونگی تعامل کاربر با یک برنامه یا وب‌سایت را از طریق عناصر بصری و صوتی مانند فونت‌ها، آیکون‌ها، دکمه‌ها، انیمیشن‌ها و صداها تعریف می‌کند.

طراحی بصری در UI/UX چیست؟

یک رابط کاربری شامل چهار جزء زیر است:

عناصر ناوبری:

عناصر ناوبری به کاربران کمک می‌کنند تا در یک رابط کاربری حرکت کنند. نمونه‌هایی از عناصر ناوبری در UI شامل نوارهای لغزنده، فیلدهای جستجو و فلش‌های بازگشت است.

کنترل‌های ورودی:

عناصر موجود در صفحه که به کاربران امکان می‌دهند اطلاعات وارد کنند، کنترل‌های ورودی نامیده می‌شوند. دکمه‌ها، چک‌باکس‌ها و فیلدهای متنی همگی نمونه‌هایی از کنترل‌های ورودی هستند.

اجزای اطلاعاتی:

اجزای اطلاعاتی برای انتقال اطلاعات به کاربر استفاده می‌شوند. به‌عنوان مثال، یک نوار پیشرفت در زیر یک ویدیو یا آموزش، نمونه‌ای از یک جزء اطلاعاتی است.

کانتینرها:

کانتینرها محتوا را در بخش‌های قابل فهم سازمان‌دهی می‌کنند. به‌جای فهرست کردن همه زیرعنوان‌ها در زیر یک برگه، ممکن است از یک عنصر کانتینر مانند منوی آکاردئون استفاده شود تا محتوا مخفی یا نمایش داده شود.

UI در مقابل UX: طراح UX چه کاری انجام می‌دهد؟

ممکن است با اصطلاح مرتبطی به نام طراحی تجربه کاربری (UX) مواجه شوید. در حالی که UI و UX شباهت‌هایی دارند، تفاوت‌های مهمی نیز بین آن‌ها وجود دارد:

طراحی UI:

بر طراحی تعاملات، عناصر بصری یک وب‌سایت یا برنامه و اطمینان از اینکه مسیر ناوبری بصری جذاب و استفاده از آن آسان باشد تمرکز دارد.

طراحی UX :

بر رفع نیازها و اهداف کاربران و فراهم کردن یک مسیر ناوبری واضح برای دسترسی به اطلاعات در یک وب‌سایت یا برنامه تمرکز دارد.

طراحی UI چیست؟

طراحی رابط کاربری (UI) معمولاً اولین چیزی است که هنگام استفاده از یک برنامه یا بازدید از یک وب‌سایت با آن مواجه می‌شوید. طراحی رابط کاربری مسئول ظاهر، تعامل‌پذیری، قابلیت استفاده، رفتار و احساس کلی یک محصول است. طراحی UI می‌تواند تعیین کند که آیا کاربر تجربه مثبتی با یک محصول خواهد داشت یا خیر؛ بنابراین، آشنایی شرکت‌ها و سازندگان با بهترین شیوه‌های طراحی UI ضروری است.

انوع طراحی رابط کاربری (UI) 

انواع مختلفی از طراحی رابط کاربری (UI) وجود دارد. برخی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع آن عبارتند از:

رابط کاربری گرافیکی (GUI):

 رابط‌های وب و محصولات دیجیتال معمولاً از رابط‌های گرافیکی با عناصر بصری مانند پنجره‌ها، منوهای کشویی، دکمه‌ها، نوارهای پیمایش و آیکون‌ها استفاده می‌کنند. امروزه چندرسانه‌ای نیز به طور فزاینده‌ای در رابط‌های گرافیکی استفاده می‌شود و شامل صدا، گفتار، ویدئوی متحرک و واقعیت مجازی (VR) است.
رابط کاربری لمسی نوعی رابط گرافیکی (GUI) است که به جای ماوس یا قلم استایلوس از فناوری صفحه لمسی استفاده می‌کند.

رابط خط فرمان (CLI): 

این نوع رابط برای توسعه‌دهندگانی طراحی شده است که از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند پایتون، پرل، C، ++C، پاورشل و بش استفاده می‌کنند. در این رابط، یک فرمان وارد می‌شود و سپس رابط کار مربوط به آن فرمان را انجام می‌دهد.

رابط کاربری مبتنی بر منو: 

در این نوع رابط، عناصر بصری به کاربران این امکان را می‌دهند که از میان گزینه‌های مختلف انتخاب کنند و به آنچه نیاز دارند دست یابند. سایت‌های خرید آنلاین نمونه‌ای از این نوع رابط هستند.

رابط لمسی (Touch UI):

 صفحه‌های لمسی به کاربران اجازه می‌دهند که به صورت فیزیکی با بسیاری از عناصر رابط تعامل داشته باشند.

رابط صوتی (Voice UI): 

این رابط‌ها دستورات یا درخواست‌های صوتی انسان‌ها را دریافت کرده و به آن‌ها پاسخ می‌دهند.

رابط کاربری مبتنی بر فرم:

 این رابط شامل فرم‌های الکترونیکی با ویژگی‌هایی مانند جعبه‌های انتخاب است که به کاربران امکان ارسال پاسخ‌ها و فرم‌ها را می‌دهد.

رابط کاربری زبان طبیعی:

 این نوع رابط زبان طبیعی انسان را می‌فهمد و می‌تواند به شیوه‌ای شبیه به انسان مکالمه کند. دستیارهایی مانند Siri اپل و Alexa آمازون نمونه‌هایی از رابط‌های کاربری زبان طبیعی هستند. این نوع رابط با رابط کاربری طبیعی متفاوت است که بر ایجاد تعاملاتی تمرکز دارد که نیاز به یادگیری کنترل‌های مصنوعی (مانند تایپ با صفحه‌کلید) ندارند.

رابط کاربری موبایل: 

محبوبیت اپلیکیشن‌های موبایل منجر به توسعه رابط کاربری موبایل شده است. این نوع رابط بر ایجاد رابط‌های تعاملی و قابل استفاده روی صفحه‌نمایش‌های کوچک تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها تمرکز دارد و ویژگی‌های خاصی مانند کنترل‌های لمسی را بهبود می‌بخشد.

دستورات می‌توانند به‌صورت تمام‌صفحه، پاپ‌آپ یا منوی کشویی نمایش داده شوند. نمونه‌های رایج از رابط‌های مبتنی بر منو شامل دستگاه‌های خودپرداز (ATM) و پارک‌مترهای دیجیتال هستند.
 

فرآیند طراحی رابط کاربری:

این فرآیند  شامل مراحل مختلفی است که عبارت‌اند از:

ارزیابی نیازهای کاربران نهایی: هر رابط کاربری هدف مشخصی دارد و طراحی آن باید در نهایت نیازهای مخاطبان هدف را برآورده کند.

بررسی ویژگی‌های موجود: هنگام طراحی رابط کاربری، بررسی آنچه دیگران انجام داده‌اند می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد.

ایجاد طرح‌های اولیه: این مرحله شامل طراحی‌های ساده و کم‌جزئیات است تا دیدگاه کلی از شکل نهایی رابط کاربری مشخص شود.

ایجاد وایرفریم: این مرحله شامل طراحی‌های بصری دقیق‌تری از رابط کاربری است، از جمله محل و نحوه قرارگیری اجزا.

طراحی اجزا: طراحان رابط کاربری باید اجزا را به صورت جداگانه طراحی کنند و سپس آن‌ها را پیش از ساخت نمونه اولیه، کنار هم قرار دهند.

ساخت نمونه اولیه: نسخه اولیه رابط کاربری به شناسایی مشکلات و آزمایش عملکرد اجزای مختلف کمک می‌کند تا از عملکرد روان آن‌ها پیش از پیاده‌سازی اطمینان حاصل شود.

پیاده‌سازی رابط کاربری: در این مرحله، نسخه رسمی رابط کاربری در محیط تولید منتشر می‌شود.

به‌روزرسانی‌های مستمر: رابط‌های کاربری نیاز به رفع اشکالات شناسایی‌شده توسط کاربران و همچنین اعمال بهبودها برای ارتقای عملکرد دارند.

نکاتی برای طراحی عالی رابط کاربری (UI)

یکی از اصول اساسی طراحی عالی UI، نامرئی بودن آن است. یک رابط کاربری خوب بدون جلب توجه کاربران، امکان پیمایش در سایت یا برنامه و یافتن اطلاعات موردنظر را بدون مواجه شدن با چالش یا سردرگمی فراهم می‌کند. سادگی، آشنایی و ثبات از مهم‌ترین اصولی هستند که یک طراح UI باید در نظر داشته باشد. نکات زیر برای طراحی UI مناسب:

مطالب را متناسب با اندازه صفحه‌نمایش دستگاه موردنظر قالب‌بندی کنید. کاربران نباید برای مشاهده کامل محتوای یک صفحه نیاز به زوم کردن یا پیمایش افقی داشته باشند.

تضاد کافی بین پس‌زمینه و عناصر صفحه مانند متن ایجاد کنید تا خوانایی افزایش یابد.

تنها متن را تراز نکنید. دکمه‌ها و تصاویر نیز باید به‌گونه‌ای تراز شوند که ارتباط و تناسب آن‌ها برای کاربران مشخص شود.

وضوح بالای تصاویر برای تمام اجزای تصویری ضروری است.

اطمینان حاصل کنید که طراحی رابط کاربری شما واکنش‌گرا (Responsive) باشد. چه کاربران رابط کاربری را روی صفحه‌نمایش بزرگ، صفحه‌نمایش کوچک، در حالت عمودی یا افقی مشاهده کنند، باید بتوانند به‌راحتی آن را بخوانند و با آن تعامل داشته باشند.
مشاغل در حوزه طراحی UI

اگر می‌خواهید حرفه‌ای را در زمینه طراحی رابط کاربری (UI) آغاز کنید، ایده خوبی است که چشم‌انداز حرفه‌ای این حوزه را بررسی کنید. بر اساس آمار اداره کار ایالات متحده (BLS)، پیش‌بینی می‌شود که مشاغل در صنعت توسعه وب و طراحی دیجیتال بین سال‌های 2023 تا 2033 به میزان 8 درصد رشد کنند که این رشد سریع‌تر از میانگین است.

در ادامه، وظایف، مسئولیت‌ها شغلی مرتبط با طراحی UI را که ممکن است در تحقیقات خود با آن‌ها مواجه شوید، بررسی می‌کنیم:

طراح رابط کاربری (UI Designer)

وظایف: افزایش رضایت کاربران از طریق بهینه‌سازی قابلیت استفاده، دسترس‌پذیری و عملکرد وب‌سایت‌ها و برنامه‌ها.

معمار اطلاعات (Information Architect)

وظایف: بهینه‌سازی ساختار محتوای سایت از طریق ایجاد نقشه‌های سایت، جریان‌های کاربر، وایرفریم‌ها و طرح‌های ناوبری.

طراح تعامل (Interaction Designer)

وظایف: بهینه‌سازی عناصر تعامل مانند منوها، آزمون‌ها یا ماشین‌حساب‌ها؛ معمولاً در تیم‌های بزرگ‌تر UI/UX فعالیت می‌کنند