کد ریویو چیست و چگونه کار می‌کند؟
کد ریویو، که به عنوان بازبینی همتا نیز شناخته می‌شود، به‌عنوان تضمین کیفیت برای کد پایه عمل می‌کند.
کد ریویو یک ارزیابی سیستماتیک از کد است که برای شناسایی باگ‌ها، افزایش کیفیت کد و کمک به توسعه‌دهندگان در یادگیری کد منبع طراحی شده است.
بعد از اینکه یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار کدنویسی را تکمیل کرد، کد ریویو یک مرحله مهم در فرآیند توسعه نرم‌افزار است تا پیش از ادغام در شاخه‌های اصلی مانند شاخه ویژگی یا شاخه اصلی، نظر دوم درباره راه‌حل و پیاده‌سازی دریافت شود.
بازبین همچنین می‌تواند به‌عنوان یک مرحله دوم برای شناسایی باگ‌ها، مشکلات منطقی، موارد خاص پوشش‌داده‌نشده یا سایر مسائل عمل کند.
این عمل به نویسندگان کد و بازبین‌ها این امکان را می‌دهد که نقص‌های امنیتی را شناسایی کنند، از استانداردهای کیفی پیروی کنند و دانش را در زمینه زبان‌ها و فریمورک‌های برنامه‌نویسی به اشتراک بگذارند. بازبین‌ها می‌توانند از هر تیم یا گروهی باشند، به شرطی که در حوزه مربوطه متخصص باشند. اگر خطوط کد بیش از یک حوزه را پوشش دهند، دو متخصص باید کد را بازبینی کنند.
چرا کد ریویو (Code Review)مهم است؟
بازبینی کد در توسعه نرم‌افزار به دلایل زیر اهمیت دارد:
شناسایی و پیشگیری از خطاها: بازبینی کد به شناسایی و رفع خطاها، اشکالات و مشکلات موجود در کد قبل از ورود آن به محیط تولید کمک می‌کند. این شناسایی زودهنگام به طور قابل‌توجهی هزینه و تلاش لازم برای رفع مشکلات در مراحل بعدی توسعه یا پس از انتشار را کاهش می‌دهد.
بهبود کیفیت کد: بازبینی کد توسعه‌دهندگان را به نوشتن کدی تمیز، قابل نگهداری و بهینه تشویق می‌کند. بازبین‌ها می‌توانند پیشنهاداتی برای بهبود ارائه دهند، بهترین شیوه‌ها را توصیه کنند و اطمینان حاصل کنند که کد با استانداردها و دستورالعمل‌های تعیین‌شده همخوانی دارد.
یکپارچگی: بازبینی کد سبک و شیوه‌های کدنویسی را در کل تیم هماهنگ می‌کند که این امر نگهداری و درک کد را آسان‌تر می‌سازد.
اشتراک دانش و یادگیری: بازبینی کد فرصتی برای اشتراک دانش میان اعضای تیم فراهم می‌کند تا از یکدیگر بیاموزند. بحث‌های صورت‌گرفته در طول این بازبینی‌ها می‌توانند به گسترش دانش حوزه‌ای و بهترین شیوه‌ها کمک کنند.
مالکیت کد: بازبین‌ها با بررسی کد، مسئولیت جزئی کد را به عهده می‌گیرند و این امر به تقویت حس مسئولیت جمعی برای کیفیت نرم‌افزار منجر می‌شود.
همکاری: بازبین‌ها می‌توانند در طول فرآیند بازبینی با یکدیگر همکاری کرده و درباره تصمیمات طراحی، تعادل‌ها و راه‌حل‌های جایگزین بحث کنند که می‌تواند به تصمیمات طراحی بهتر و راه‌حل‌های قوی‌تر منجر شود.
مستندسازی: بازبینی کد می‌تواند به‌عنوان نوعی مستندسازی عمل کند. نظرات و بحث‌های صورت‌گرفته در طول بازبینی بینش‌ها و تصمیماتی را ثبت می‌کنند که ممکن است از خود کد قابل مشاهده نباشد.
تضمین کیفیت: بازبینی کد بخش مهمی از فرآیندهای تضمین کیفیت است. با تحلیل دقیق تغییرات کد، تیم‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که نرم‌افزار با الزامات عملکردی و انتظارات کاربران مطابقت دارد.
بهبود مستمر: تیم‌ها می‌توانند از بازبینی کد به‌عنوان ابزاری برای بهبود مستمر استفاده کنند. با تحلیل الگوهای بازخورد بازبینی کد، تیم‌ها می‌توانند مشکلات مکرر را شناسایی کرده و از طریق آموزش یا بهبود فرآیندها به رفع آنها بپردازند.
انواع کد ریویو (Code Review)
بررسی درخواست ادغام (Pull Request - PR):
در سیستم‌های کنترل نسخه مبتنی بر گیت، مانند GitHub، توسعه‌دهندگان اغلب برای پیشنهاد تغییرات در کد درخواست‌های ادغام یا Pull Request ایجاد می‌کنند. این درخواست‌ها قبل از ادغام توسط اعضای تیم بازبینی می‌شوند.
برنامه‌نویسی دوتایی (Pair Programming):
در برنامه‌نویسی دوتایی، دو توسعه‌دهنده با هم روی یک کامپیوتر کار می‌کنند، به طوری که یکی کدنویسی کرده و دیگری به‌صورت هم‌زمان کد را بازبینی می‌کند. این نوع بازبینی بسیار تعاملی است.
مزایای برنامه‌نویسی دوتایی
انتقال دانش
جلوگیری از ایجاد سیلوهای اطلاعاتی
حل مشکلات پیچیده
افزایش روحیه تیمی
یافتن باگ‌های بیشتر
قابلیت اجرا از راه دور
معایب برنامه‌نویسی دوتایی
زمان‌بر
احتمال استفاده بیش از حد
دشواری در ارزیابی
بازبینی حضوری (Over-the-Shoulder Reviews):
در بررسی حضوری، دو توسعه‌دهنده (نویسنده و بازبین) به‌صورت حضوری یا از راه دور از طریق اشتراک‌گذاری صفحه همکاری می‌کنند. نویسنده تغییرات پیشنهادی را توضیح می‌دهد و دلایل انتخاب راه‌حل‌ها را ارائه می‌کند. بازبین سوال می‌پرسد و پیشنهاداتی ارائه می‌دهد، مشابه همکاری اعضای تیم در جلسات برنامه‌نویسی دوتایی. نویسنده می‌تواند تغییرات کوچک را در طول بررسی اعمال کرده و تغییرات بزرگ‌تر را برای زمان دیگری یادداشت کند.
مزایای بررسی حضوری
اجرای آسان و سریع
قابلیت اجرا از راه دور
سریع‌تر از برنامه‌نویسی دوتایی
معایب بررسی حضوری
جدا بودن بازبین از کد
پیشروی با سرعت نویسنده
نبود عینیت
عدم تأیید اینکه تغییرات اعمال شده‌اند
دشواری در ارزیابی
بازبینی با ابزار (Tool-Assisted Reviews):
تیم‌ها ممکن است برای صرفه‌جویی در زمان و تضمین کیفیت کد از ابزارها استفاده کنند. ابزارهای بررسی کد می‌توانند فایل‌های تغییر یافته را به‌صورت خودکار جمع‌آوری کرده، تفاوت‌ها را نمایش دهند، امکان ارائه بازخورد و مکالمات از طریق نظرات را فراهم کنند و مواردی مانند تست امنیتی استاتیک برنامه (SAST) را برای شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌ها اضافه کنند.
بهترین روش استفاده از بررسی با ابزار این است که به آن به‌عنوان مکملی برای سایر انواع بررسی‌ها نگاه کنید. ابزارهای خودکار راه مؤثری برای اجرای استانداردهای کدنویسی، شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و جمع‌آوری معیارها هستند، اما برخی تیم‌ها ممکن است وسوسه شوند که کاملاً به ابزارها متکی شوند و مشارکت اعضای تیم در بررسی کد را نادیده بگیرند. ابزارها باید به‌عنوان افزونه‌ای برای بررسی کد و راهی برای بهبود فرآیند در نظر گرفته شوند.
مزایای بررسی با ابزارها
سهولت در جمع‌آوری معیارها
آزاد کردن تمرکز توسعه‌دهندگان از جزئیات کوچک
معایب بررسی با ابزارها
نیاز به نگهداری ابزارها توسط توسعه‌دهندگان
هزینه‌بر بودن
همچنان نیاز به بررسی توسط هم‌تیمی‌ها
بازبینی ایمیلی (Email-Based Review):
در بازبینی ایمیلی، تغییرات کد از طریق ایمیل ارسال می‌شوند و بازبین‌ها بازخورد و نظرات خود را به‌صورت پاسخ به ایمیل ارائه می‌دهند. بحث و گفتگو از طریق زنجیره‌های ایمیلی انجام می‌شود.
بازبینی با چک‌لیست (Checklist Review): در این نوع بازبینی، از یک چک‌لیست برای ارزیابی کد استفاده می‌شود. بازبین‌ها موارد موجود در لیست را مرور کرده و آنها را بررسی می‌کنند.
بازبینی غیررسمی (Ad Hoc Review): بازبینی‌های غیررسمی به‌صورت خودجوش و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شوند. توسعه‌دهندگان ممکن است به‌طور غیررسمی از اعضای تیم بخواهند که نگاهی سریع به کد آنها بیندازند یا تغییرات را بررسی کنند.
بازبینی رسمی (Formal Inspection): بازبینی‌های رسمی یک نوع ساختارمند از بازبینی کد هستند که از یک فرآیند از پیش تعریف‌شده پیروی می‌کنند. این نوع بازبینی معمولاً شامل یک تیم بازبینی اختصاصی و مستندسازی دقیق است.
چگونه بازبینی کد انجام دهیم؟
انجام بازبینی کد شامل یک فرآیند ساختارمند و مشارکتی است. مراحل زیر در بازبینی کد دخیل هستند:
آماده‌سازی: توسعه‌دهنده‌ای که یک قطعه کد یا ویژگی را تکمیل کرده است، بازبینی کد را با ایجاد درخواست بازبینی یا اطلاع‌رسانی به تیم آغاز می‌کند.
انتخاب بازبین: یک یا چند عضو تیم به‌عنوان بازبین تعیین می‌شوند. بازبین‌ها باید تخصص مرتبط برای ارزیابی صحیح کد را داشته باشند.
ابزارها یا محیط بازبینی کد: بازبینی‌های کد اغلب با استفاده از ابزارهای تخصصی یا محیط‌های توسعه یکپارچه (IDEs) انجام می‌شوند که به بازبین‌ها امکان مشاهده تغییرات کد و ارائه بازخورد را می‌دهند.
چک‌لیست بازبینی کد: بازبین‌ها ممکن است به یک چک‌لیست بازبینی کد یا استانداردهای کدنویسی مراجعه کنند تا اطمینان حاصل شود که کد مطابق با دستورالعمل‌های تعیین‌شده است.
بازرسی کد: بازبین‌ها کد را به‌طور کامل بررسی می‌کنند و به دنبال مشکلاتی مانند: خطاهای نحوی، خطاهای منطقی، گلوگاه‌های عملکردی، آسیب‌پذیری‌های امنیتی، یکپارچگی با استانداردهای کدنویسی، رعایت بهترین شیوه‌ها، طراحی کلی کد، مقیاس‌پذیری و قابلیت نگهداری می‌گردند.
بازخورد و نظرات: بازبین‌ها نظرات خود را از طریق ابزار بازبینی کد ارائه می‌دهند و مسائل شناسایی‌شده را توضیح می‌دهند. این نظرات باید واضح، سازنده و مشخص باشند تا درک آنها برای نویسنده آسان‌تر شود.
بحث و گفتگو: نویسنده و بازبین‌ها درباره تغییرات کد به بحث می‌پردازند. این گفتگو می‌تواند شامل توضیحات، شفاف‌سازی‌ها و پیشنهادات برای بهبود باشد.
اصلاحات: نویسنده تغییرات لازم را بر اساس بازخوردهای دریافت‌شده اعمال می‌کند و تا زمانی که تمام نگرانی‌ها برطرف نشود، به بحث و گفتگو ادامه می‌دهد. این فرآیند ممکن است چندین دور بازبینی را شامل شود.
تأیید: هنگامی که بازبین‌ها از تغییرات کد و رفع تمامی مسائل رضایت داشته باشند، کد برای ادغام تأیید می‌شود.
ادغام: تغییرات کد تأییدشده به کد اصلی پروژه ادغام می‌شوند، معمولاً با استفاده از سیستم‌های کنترل نسخه.
پیگیری: پس از ادغام، لازم است تغییرات کد در محیط تولید نظارت شوند تا اطمینان حاصل شود که کد مطابق انتظار عمل می‌کند و مشکلات جدیدی ایجاد نمی‌شود.
مستندسازی و بستن فرآیند: فرآیند بازبینی کد برای استفاده‌های آینده مستندسازی شده و به‌طور رسمی بسته می‌شود. این مستندسازی ممکن است شامل نظرات بازبینی، تصمیمات اتخاذشده و اقدامات انجام‌شده باشد.
مزایای کد ریویو (Code Review)
اشتراک‌گذاری دانش:
زمانی که توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، تغییرات کد یک عضو تیم را بررسی می‌کنند، می‌توانند تکنیک‌ها و راه‌حل‌های جدیدی بیاموزند. کد ریویو به توسعه‌دهندگان تازه‌کار کمک می‌کند تا از اعضای باتجربه‌تر تیم یاد بگیرند، مشابه روش برنامه‌نویسی دوتایی که به اشتراک مهارت‌ها و ایده‌ها کمک می‌کند. با گسترش دانش در سراسر سازمان، کد ریویو تضمین می‌کند که هیچ فردی به‌تنهایی نقطه ضعف سیستم نباشد. همه می‌توانند کد را بررسی کرده و بازخورد ارائه دهند. دانش اشتراکی همچنین به اعضای تیم کمک می‌کند تا با خیال راحت به مرخصی بروند، زیرا همه اعضای تیم با موضوع آشنا هستند.
شناسایی باگ‌ها در مراحل اولیه:
به‌جای شناسایی باگ‌ها پس از ارائه یک ویژگی و تلاش برای انتشار یک پچ، توسعه‌دهندگان می‌توانند مشکلات را بلافاصله قبل از اینکه مشتریان آنها را ببینند، پیدا کرده و رفع کنند. انتقال فرآیند بررسی به مراحل اولیه چرخه توسعه نرم‌افزار از طریق تست‌های واحد به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا با اطلاعات به‌روز، مشکلات را برطرف کنند. وقتی بررسی‌ها به انتهای چرخه موکول می‌شوند، توسعه‌دهندگان اغلب برای به یاد آوردن کد، راه‌حل‌ها و استدلال‌های خود دچار مشکل می‌شوند. تحلیل استاتیک روشی ارزان و کارآمد برای تامین ارزش‌های کسب‌وکار و مشتری است.
حفظ انطباق با استانداردها:
توسعه‌دهندگان دارای پیشینه‌ها و آموزش‌های متفاوتی هستند که سبک کدنویسی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر تیم‌ها بخواهند یک سبک کدنویسی استاندارد داشته باشند، کد ریویو به همه کمک می‌کند تا از این استانداردها پیروی کنند. این موضوع به‌ویژه برای پروژه‌های متن‌باز که افراد مختلفی در آنها کد مشارکت می‌دهند، اهمیت دارد. بازبینی همتایان به نگهدارندگان پروژه اجازه می‌دهد تا قبل از اعمال تغییرات، کد را ارزیابی کنند.
افزایش امنیت:
کد ریویو سطح بالایی از امنیت ایجاد می‌کند، به‌ویژه زمانی که متخصصان امنیتی در بازبینی هدفمند شرکت کنند. امنیت برنامه‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از توسعه نرم‌افزار است و کد ریویو به شناسایی مسائل امنیتی و تضمین انطباق کمک می‌کند. اعضای تیم امنیت می‌توانند کد را برای آسیب‌پذیری‌ها بررسی کرده و تهدیدات را به توسعه‌دهندگان اعلام کنند. کد ریویو مکمل خوبی برای اسکن‌ها و تست‌های خودکار است که آسیب‌پذیری‌های امنیتی را شناسایی می‌کنند.
افزایش همکاری:
زمانی که اعضای تیم با هم برای ایجاد یک راه‌حل کار می‌کنند، احساس مالکیت بیشتری نسبت به کار خود و حس تعلق قوی‌تری پیدا می‌کنند. نویسندگان و بازبین‌ها می‌توانند با همکاری یکدیگر موثرترین راه‌حل‌ها را برای برآوردن نیازهای مشتری بیابند. تقویت همکاری در سراسر چرخه توسعه نرم‌افزار برای جلوگیری از ایجاد سیلوهای اطلاعاتی و حفظ جریان کاری یکپارچه بین تیم‌ها بسیار مهم است. برای انجام موفق کد ریویو، ضروری است که توسعه‌دهندگان یک ذهنیت مبتنی بر همکاری در کدنویسی ایجاد کنند.
بهبود کیفیت کد:
کد ریویو روشی مهم برای اطمینان از ارائه کد با کیفیت بالا و نرم‌افزار با کیفیت است. یک انسان که با کدپایه شما آشناست، می‌تواند مشکلاتی را شناسایی کند که تست‌های خودکار ممکن است از قلم بیندازند. حتی می‌تواند به کاهش بدهی فنی شما نیز کمک کند.
معایب کد ریویو (Code Review)
افزایش زمان برای انتشار:
زمان بررسی می‌تواند فرآیند انتشار را به تأخیر بیندازد، زیرا بازبین‌ها باید با نویسندگان همکاری کرده و مشکلات را مورد بحث قرار دهند. بسته به حجم کاری بازبین، ممکن است بررسی کد به سرعتی که نویسنده انتظار دارد انجام نشود. این چالش را می‌توان با استفاده از ابزارهای کد ریویو که شامل تست‌های خودکار برای یافتن خطاها هستند، برطرف کرد. ابزارهای خودکار روشی موثر برای آزاد کردن زمان توسعه‌دهندگان است تا بتوانند بر مشکلات بزرگ‌تر مهندسی نرم‌افزار تمرکز کنند، به‌جای اینکه وقت خود را صرف شناسایی خطاهای جزئی کنند.
کاهش تمرکز از سایر وظایف:
توسعه‌دهندگان معمولاً حجم کاری سنگینی دارند و کد ریویو می‌تواند تمرکز آنها را از وظایف اولویت‌دار دیگری که مسئول تحویل آنها هستند، دور کند. اعضای تیم ممکن است مجبور شوند بین تکمیل کار خود یا توقف کار برای انجام کد ریویو تصمیم بگیرند. در هر دو حالت، کار در جایی از سازمان به تأخیر می‌افتد. برای کاهش این مشکل، اعضای تیم می‌توانند از روشی مانند «چرخش بازبین» یا فهرستی از متخصصان حوزه استفاده کنند تا یک توسعه‌دهنده خاص با درخواست‌های متعدد برای بررسی کد مواجه نشود.
بررسی‌های بزرگ، زمان بیشتری نیاز دارند:
اگر توسعه‌دهندگان مجبور باشند تغییرات بزرگی را در کد بررسی کنند، ممکن است زمان قابل توجهی را صرف بررسی کد کنند. بررسی کدهای بزرگ چالش‌برانگیز است و ممکن است توسعه‌دهندگان برای اتمام فرآیند در زمان معقول، سریع‌تر از حد معمول عمل کنند، که این امر می‌تواند کیفیت بازخورد را کاهش دهد. توسعه کد به صورت تدریجی این چالش را برطرف می‌کند، زیرا بازبین‌ها می‌توانند چندین بار بخش‌های کوچکی از کد را بررسی کنند، به‌جای اینکه یک تغییر بزرگ را یکجا بررسی کنند.
نتیجه‌گیری
بازبینی کد یکی از بخش‌های اساسی در توسعه نرم‌افزار مدرن است. این فرآیند برای حفظ کیفیت کد، پیشگیری از خطاها و اطمینان از تحقق اهداف پروژه‌های نرم‌افزاری ضروری است. بازبینی کد یک رویداد یک‌باره نیست، بلکه فرآیندی مداوم است که باید در جریان کار توسعه ادغام شود.
با بازبینی و بهینه‌سازی منظم شیوه‌های بازبینی کد و ایجاد فرهنگ بازبینی مثبت و مشارکتی، می‌توان از بازبینی کد به‌عنوان یک دارایی ارزشمند در فرآیند توسعه استفاده کرد. در دنیایی که کیفیت نرم‌افزار و چابکی اهمیت بسیاری دارد، بازبینی کد به‌عنوان یکی از اصول پایه‌ای، به موفقیت پروژه‌های نرم‌افزاری و رشد و بهبود تیم‌های توسعه کمک می‌کند.
برای افزودن دیدگاه خود، نیاز است ابتدا وارد حساب کاربری‌تان شوید