دستور شرطی "if" در زبان برنامه‌نویسی سی‌ شارپ

دستور شرطی "if" یکی از ابزارهای پایه و کلیدی در برنامه‌نویسی است که به شما امکان می‌دهد جریان برنامه را بر اساس شرایط خاص کنترل کنید. در زبان برنامه‌نویسی سی‌ شارپ، استفاده از دستور شرطی "if" بسیار رایج و کاربردی است و در بسیاری از سناریوهای برنامه‌نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این دستور می‌توانیم تصمیم‌گیری کنیم که در شرایط مختلف، کدام بخش از کد اجرا شود.

دستور "if" چیست؟

دستور شرطی "if" به شما امکان می‌دهد تا یک شرط را بررسی کنید و بر اساس نتیجه آن شرط، بخش‌های مختلفی از کد را اجرا کنید. اگر شرط صحیح (True) باشد، کد مربوطه اجرا می‌شود و اگر نادرست (False) باشد، کد دیگری اجرا می‌شود یا نادیده گرفته می‌شود.

ساختار کلی دستور "if" در سی‌ شارپ
ساختار دستور if به این شکل است:

if (شرط)
{
    // کدی که در صورت درست بودن شرط اجرا می‌شود
}
else
{
    // کدی که در صورت نادرست بودن شرط اجرا می‌شود
}

اگر شرط true باشد، بخش اول کد اجرا می‌شود، و در غیر این صورت (اگر شرط false باشد) بخش داخل else اجرا می‌شود.

مثال‌های واقعی از دستور شرطی “if”

برای درک بهتر این دستور، با چند مثال کاربردی و ساده آشنا می‌شویم که نشان می‌دهند چگونه می‌توان از if برای کنترل جریان برنامه استفاده کرد.

مثال اول: تصمیم‌گیری بر اساس زمان

فرض کنید که می‌خواهید یک برنامه بنویسید که بسته به ساعت روز، پیام‌های متفاوتی به کاربر نشان دهد. اگر ساعت بین 6 صبح تا 12 ظهر باشد، پیام "صبح بخیر" و در غیر این صورت پیام "عصر بخیر" نمایش داده شود.

کد:

int hour = DateTime.Now.Hour;

if (hour >= 6 && hour < 12)
{
    Console.WriteLine("صبح بخیر");
}
else
{
    Console.WriteLine("عصر بخیر");
}

در این کد:

DateTime.Now.Hour ساعت فعلی را برمی‌گرداند.
اگر ساعت بین 6 تا 12 باشد، پیام "صبح بخیر" چاپ می‌شود.
در غیر این صورت (ساعت‌های دیگر روز)، پیام "عصر بخیر" چاپ می‌شود.

مثال دوم: تصمیم‌گیری بر اساس ورودی کاربر

فرض کنید شما یک برنامه‌ی ساده برای پیش‌بینی هوا می‌نویسید. برنامه بر اساس دمای ورودی کاربر تصمیم می‌گیرد که چه نوع لباسی بپوشد. اینجا نیز می‌توانید از دستور if برای انجام این کار استفاده کنید.

کد:

Console.WriteLine("لطفا دمای محیط را وارد کنید:");
int temperature = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());

if (temperature < 0)
{
    Console.WriteLine("هوا سرد است، کاپشن بپوشید!");
}
else if (temperature >= 0 && temperature < 20)
{
    Console.WriteLine("هوا خنک است، جکت بپوشید!");
}
else
{
    Console.WriteLine("هوا گرم است، لباس سبک بپوشید!");
}

در این کد:

برنامه از کاربر دمای محیط را می‌گیرد.
اگر دما کمتر از صفر باشد، پیام "هوا سرد است، کاپشن بپوشید!" نمایش داده می‌شود.
اگر دما بین 0 تا 20 درجه باشد، پیام "هوا خنک است، جکت بپوشید!" نمایش داده می‌شود.
در دماهای بالاتر، پیام "هوا گرم است، لباس سبک بپوشید!" نشان داده می‌شود.

دستور شرطی چندگانه: “else if”

گاهی اوقات نیاز دارید چندین شرط مختلف را بررسی کنید. در این حالت، می‌توانید از "else if" استفاده کنید تا چندین شرط را به ترتیب بررسی کنید. اگر هیچ‌کدام از شرایط if و else if درست نبود، در نهایت else اجرا می‌شود.

ساختار کلی:

if (شرط 1)
{
    // کدی که در صورت درست بودن شرط 1 اجرا می‌شود
}
else if (شرط 2)
{
    // کدی که در صورت درست بودن شرط 2 اجرا می‌شود
}
else
{
    // کدی که در صورت نادرست بودن تمام شرایط قبلی اجرا می‌شود
}

مثال: نمایش پیام بر اساس سن کاربر
در این مثال، فرض کنید برنامه‌ای می‌نویسید که بر اساس سن کاربر، پیام مناسبی به او نمایش دهد.

کد:

Console.WriteLine("لطفا سن خود را وارد کنید:");
int age = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());

if (age < 12)
{
    Console.WriteLine("شما یک کودک هستید.");
}
else if (age >= 12 && age < 18)
{
    Console.WriteLine("شما یک نوجوان هستید.");
}
else if (age >= 18 && age < 60)
{
    Console.WriteLine("شما یک بزرگسال هستید.");
}
else
{
    Console.WriteLine("شما یک سالمند هستید.");
}

در این کد:

اگر سن کمتر از 12 باشد، پیام "شما یک کودک هستید" چاپ می‌شود.
اگر سن بین 12 تا 18 باشد، پیام "شما یک نوجوان هستید" نمایش داده می‌شود.
اگر سن بین 18 تا 60 باشد، پیام "شما یک بزرگسال هستید" چاپ می‌شود.
در غیر این صورت (بیش از 60 سال)، پیام "شما یک سالمند هستید" نمایش داده می‌شود.

نکات مهم در استفاده از دستور "if" در سی‌ شارپ

ترتیب شرایط مهم است: وقتی از "else if" استفاده می‌کنید، شرایط به ترتیب بررسی می‌شوند. بنابراین دقت کنید که شرایط از عمومی به خاص یا از کم به زیاد تنظیم شوند.

استفاده از عملگرهای منطقی: برای ترکیب چند شرط می‌توانید از عملگرهای منطقی استفاده کنید:

&&: برای و (AND) که هر دو شرط باید درست باشند.
||: برای یا (OR) که حداقل یکی از شرط‌ها باید درست باشد.
قرار دادن بخش else: اگر دوست دارید که حتماً یکی از شرایط اجرا شود، else را در انتهای شرط‌ها قرار دهید تا زمانی که هیچ‌کدام از شرایط قبلی درست نبود، این بخش اجرا شود.

جمع‌بندی

دستور شرطی "if" یکی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل جریان برنامه در سی‌ شارپ است. این دستور به شما امکان می‌دهد که با توجه به شرایط مختلف، تصمیمات متفاوتی بگیرید و کدهای مناسب را اجرا کنید. با استفاده از مثال‌های واقعی مثل پیش‌بینی هوا یا تصمیم‌گیری بر اساس سن، می‌توان فهمید که چقدر این ابزار در پروژه‌های روزمره مفید است.

با استفاده از دستور if در سی‌ شارپ، می‌توانید برنامه‌های بسیار پیچیده‌تر و مفیدتری بنویسید. توصیه می‌کنیم برای یادگیری عمیق‌تر و حرفه‌ای‌تر این زبان، در دوره‌های آموزش سی شارپ باگتو شرکت کنید. این فرصت را از دست ندهید تا به دنیای وسیع برنامه‌نویسی بپیوندید و توانایی‌های خود را در این زمینه تقویت کنید.همچنین می توانید مقالع دستورات کنترلی در سی شارپ را مطالعه نمایید.